Nietolerancja histaminy – przyczyny, objawy i leczenie

Nietolerancja histaminy jest zaburzeniem metabolicznym, w którym organizm nie jest w stanie skutecznie rozkładać histaminy – związku naturalnie występującego w organizmie i w wielu produktach spożywczych. Histamina pełni kluczowe role w reakcjach immunologicznych, regulacji snu i produkcji kwasu żołądkowego. U osób z nietolerancją nadmiar tego związku, spowodowany zwykle niezdolnośią rozkładu, wywołuje jednak szereg nieprzyjemnych objawów. Zrozumienie mechanizmów nietolerancji histaminy oraz sposobów jej leczenia może znacząco poprawić jakość życia osób dotkniętych tym problemem.

Obejrzyj nasz FILM na ten temat:

Czym jest nietolerancja histaminy?

Nietolerancja histaminy nie jest alergią, lecz skutkiem zaburzonego metabolizmu histaminy w organizmie. Zwykle enzymy takie jak oksydaza diaminowa (DAO) i histamina-N-metylotransferaza (HNMT) odpowiadają za rozkładanie histaminy w przewodzie pokarmowym i tkankach. Gdy dochodzi do niedoboru DAO lub zaburzeń jego funkcji, histamina gromadzi się we krwi, prowadząc do szeregu reakcji przypominających objawy alergii. Uważa się, że nietolerancja histaminy dotyka około 1% populacji, przy czym częściej diagnozowana jest u dorosłych kobiet.

Przyczyny nietolerancji histaminy

Główne przyczyny nietolerancji histaminy są związane z niedoborem enzymu DAO lub jego nieprawidłowym działaniem. Do czynników wpływających na rozwój nietolerancji należą:

1. Genetyczne predyspozycje – niektórzy ludzie mają naturalnie niższy poziom enzymu DAO, co może prowadzić do gromadzenia histaminy.

2. Dieta bogata w histaminę przy problemach jelitowych – słaba mikrobiota i bariera jeitowa sprawia, że spożywanie produktów bogatych w histaminę, takich jak sery dojrzewające, kiszonki, wędliny, owoce morza, wino czy piwo, może prowadzić do jej nadmiernego nagromadzenia w krwioobiegu.

3. Leki hamujące aktywność DAO – niektóre leki, takie jak leki przeciwdepresyjne, przeciwbólowe, przeciwhistaminowe pierwszej generacji, mogą obniżać poziom DAO, co utrudnia rozkład histaminy.

4. Choroby przewlekłe – stany zapalne jelit (np. choroba Leśniowskiego-Crohna, zespół jelita drażliwego) mogą zakłócać produkcję i działanie DAO, pogłębiając problem.

   
   

Objawy nietolerancji histaminy

Objawy nietolerancji histaminy mogą być bardzo różnorodne i obejmować zarówno reakcje skórne, jak i objawy ze strony przewodu pokarmowego oraz układu oddechowego. Najczęściej występujące objawy to:

• Reakcje skórne: wysypka, pokrzywka, świąd, zaczerwienienie skóry.

• Objawy żołądkowo-jelitowe: biegunka, bóle brzucha, wzdęcia, nudności.

• Objawy ze strony układu oddechowego: katar, kichanie, duszności.

• Objawy neurologiczne: bóle głowy, migrena, zawroty głowy.

• Zaburzenia układu sercowo-naczyniowego: przyspieszone bicie serca, spadki ciśnienia, zawroty głowy.

Objawy te często przypominają reakcje alergiczne, jednak w przeciwieństwie do alergii nie są wywoływane przez odpowiedź immunologiczną organizmu.

Diagnostyka nietolerancji histaminy

Rozpoznanie nietolerancji histaminy jest trudne, ponieważ objawy mogą być mylone z alergiami lub innymi chorobami. Aktualnie nie ma jednoznacznie określonych badań krwi lub kału, które by potwierdziły lub wykluczyły nietolerancję histaminy. Z tego powodu diagnostyka obejmuje zazwyczaj:

1. Występowanie min. 2 objawów nietolerancji histaminy

2. Wykluczenie innych możliwych przyczyn

3. Testy diety eliminacyjnej – eliminacja produktów bogatych w histaminę na kilka tygodni, a następnie stopniowe wprowadzanie ich do diety w celu obserwacji reakcji organizmu.

Pobierz tabelę diety antyhistaminowej: https://www.dietetyk.tv/pobierz-dieta-antyhistaminowa-tabela

Leczenie i zarządzanie nietolerancją histaminy

Leczenie nietolerancji histaminy polega na unikanie produktów bogatych w histaminę oraz wspomaganiu jej rozkładu. Kluczowe strategie zarządzania tym stanem to:

1. Dieta niskohistaminowa – unikanie produktów bogatych w histaminę (dojrzewające sery, kiszonki, wędzone ryby, pomidory, bakłażan, awokado, truskawki, czekolada, czerwone wino).Pobierz tabelę diety antyhistaminowej: https://www.dietetyk.tv/pobierz-dieta-antyhistaminowa-tabela

2. Suplementacja enzymu DAO – dostępne na rynku suplementy z enzymem DAO mogą pomóc w rozkładzie histaminy, szczególnie przed spożyciem produktów z zawartością histaminy.

3. Unikanie leków hamujących DAO – warto omówić z lekarzem stosowanie leków, które mogą wpływać na poziom DAO.

4. Wsparcie układu pokarmowego – stosowanie probiotyków i suplementów wspomagających zdrowie jelit, co może pośrednio wspomagać metabolizm histaminy.

Więcej o tym jak leczyć nietolerancję histaminy wyjaśniamy w webinarze: https://www.dietetyk.tv/sklep/Webinar-Nietolerancja-histaminy-%E2%80%93-dieta-suplementacja-leczenie-p628178536

Podsumowanie

Nietolerancja histaminy jest schorzeniem, które wpływa na jakość życia wielu osób. Objawy przypominające reakcje alergiczne, takie jak wysypki skórne, bóle głowy czy problemy żołądkowe, mogą być frustrujące, ale zrozumienie ich mechanizmu pozwala na wdrożenie odpowiedniego leczenia i modyfikacji diety. Dzięki diecie niskohistaminowej, suplementacji DAO oraz wsparciu dla zdrowia jelit, osoby z nietolerancją histaminy mogą skutecznie zarządzać tym stanem, minimalizując objawy i poprawiając swoje samopoczucie.

Bibliografia:

• Sánchez-Pérez S, Comas-Basté O, Duelo A, et al. Intestinal Dysbiosis in Patients with Histamine Intolerance. Nutrients. 2022;14(9):1774. Published 2022 Apr 23. doi:10.3390/nu14091774

• Scammell TE, Jackson AC, Franks NP, Wisden W, Dauvilliers Y. Histamine: neural circuits and new medications. Sleep. 2019 Jan 1;42(1):zsy183. doi: 10.1093/sleep/zsy183. PMID: 30239935; PMCID: PMC6335869.

• Comas-Basté O, Sánchez-Pérez S, Veciana-Nogués MT, Latorre-Moratalla M, Vidal-Carou MDC. Histamine Intolerance: The Current State of the Art. Biomolecules. 2020;10(8):1181. Published 2020 Aug 14. doi:10.3390/biom10081181

• Hamada Y, Shinohara Y, Yano M, et al. Effect of the menstrual cycle on serum diamine oxidase levels in healthy women. Clin Biochem. 2013;46(1-2):99-102. doi:10.1016/j.clinbiochem.2012.10.013 Schnedl WJ, Enko D. Histamine Intolerance Originates in the Gut. Nutrients. 2021;13(4):1262. Published 2021 Apr 12. doi:10.3390/nu13041262

• Shulpekova YO, Nechaev VM, Popova IR, et al. Food Intolerance: The Role of Histamine. Nutrients. 2021;13(9):3207. Published 2021 Sep 15. doi:10.3390/nu13093207

• Hrubisko M, Danis R, Huorka M, Wawruch M. Histamine Intolerance-The More We Know the Less We Know. A Review. Nutrients. 2021;13(7):2228. Published 2021 Jun 29. doi:10.3390/nu13072228

• Park HH, Lee S, Son HY, et al. Flavonoids inhibit histamine release and expression of proinflammatory cytokines in mast cells. Arch Pharm Res. 2008;31(10):1303-1311. doi:10.1007/s12272-001-2110-5

• Alergia Astma Immunologia - przegląd kliniczny 2021 | 26 | 4 | 82-88 Nietolerancja histaminy, a dieta współczesnego człowieka

• Marcelina Bartuzi , Natalia Ukleja-Sokołowska Camilleri M. Human Intestinal Barrier: Effects of Stressors, Diet, Prebiotics, and Probiotics. Clin Transl Gastroenterol. 2021;12(1):e00308. Published 2021 Jan 25. doi:10.14309/ctg.0000000000000308

• Khoshbin K, Camilleri M. Effects of dietary components on intestinal permeability in health and disease. Am J Physiol Gastrointest Liver Physiol. 2020;319(5):G589-G608. doi:10.1152/ajpgi.00245.2020

• Bischoff SC, Barbara G, Buurman W, et al. Intestinal permeability--a new target for disease prevention and therapy. BMC Gastroenterol. 2014;14:189. Published 2014 Nov 18. doi:10.1186/s12876-014-0189-7

• Schink M, Konturek PC, Tietz E, et al. Microbial patterns in patients with histamine intolerance. J Physiol Pharmacol. 2018;69(4):10.26402/jpp.2018.4.09. doi:10.26402/jpp.2018.4.09

• Valent P. Mast cell activation syndromes: definition and classification. Allergy. 2013 Apr;68(4):417-24.

• Romantowski J., Górska A., Lange M., Nedoszytko B., Gruchała-Niedoszytko M., Niedoszytko M.: Jak rozpoznawać zespół aktywacji mastocytów – praktyczne wskazówki. Med. Prakt., 2021; 5: 44–54.