top of page

Probiotyki w zespole jelita drażliwego (IBS) – które wybrać?

Zdjęcie autora: Dietetyk Joanna MarciszewskaDietetyk Joanna Marciszewska

Zespół jelita drażliwego (IBS) jest przewlekłą i powszechną chorobą przewodu pokarmowego, objawiającą się bólem brzucha, wzdęciami i zaburzeniami rytmu wypróżnień. Jego przyczyny są złożone i wieloczynnikowe, co sprawia, że leczenie IBS jest trudne i wymaga podejścia indywidualnego. W związku z tym, ostatnie badania skupiają się na zastosowaniu probiotyków jako potencjalnie skutecznej metody wspomagającej leczenie. Czym dokładnie są probiotyki i jak wpływają na objawy IBS?

Obejrzyj nasz FILM na ten temat:


Probiotyki na IBS – na jakie objawy mogą pomóc?

Badania wskazują, że probiotyki mogą łagodzić różne objawy IBS, takie jak ból brzucha, wzdęcia, biegunka czy zaparcia. U pacjentów z IBS-D (dominują biegunki) stwierdzono niższą różnorodność mikrobiologiczną, co wskazuje na potrzebę odbudowy mikrobioty jelitowej. W związku z tym probiotyki mogą być pomocne w przywróceniu równowagi mikroflory i poprawie jakości życia pacjentów.


Ból brzucha

Wśród probiotyków, które mogą łagodzić ból brzucha u pacjentów z IBS, wyróżniają się Bacillus coagulans (szczepy MTCC 5856 oraz Unique IS2), a także Lactobacillus acidophilus NCFM. Badania sugerują, że Lactobacillus acidophilus może wpływać na ekspresję receptorów bólu w przewodzie pokarmowym, takich jak receptory opioidowe i kannabinoidowe, co skutkuje zmniejszeniem bólu u pacjentów z IBS.


Nazwy handlowe:

• Bacillus coagulans MTCC 5856 np. SINGULARIS SUPERIOR PROBIOTIC IBS


Wzdęcia i gazy

Objawy takie jak wzdęcia i gazy mogą być zmniejszone dzięki probiotykom, takim jak Lactobacillus plantarum (szczepy CCFM8610 i 299v) oraz VSL#3 i Bifidobacterium bifidum MIMBb75. Te szczepy wspierają produkcję krótkołańcuchowych kwasów tłuszczowych i zmniejszają produkcję gazów w jelitach.


Nazwy handlowe:

• Lactobacillus plantarum 299v - Sanprobi IBS

• VSL#3 - Vivomixx


Biegunki i zaparcia

Pacjenci z IBS-D (postać biegunkowa) mogą skorzystać na stosowaniu Bacillus coagulans MTCC 5856 oraz Saccharomyces cerevisiae CNCM I-3856, które poprawiają jakość stolca i zmniejszają częstotliwość biegunek. Dla pacjentów z zaparciami zaleca się probiotyki, które wspierają motorykę jelit, jak Bifidobacterium lactis.


Nazwy handlowe:

• Bacillus coagulans MTCC 5856 np. SINGULARIS SUPERIOR PROBIOTIC IBS

• Saccharomyces cerevisiae CNCM I-3856 np. Dicoflor Ibsium

Bifidobacterium lactis. Np. Linex Forte


Jakie probiotyki stosować przy IBS?

Wybór probiotyku jest uzależniony od rodzaju objawów IBS. W zależności od przewagi objawów, różne szczepy probiotyczne mogą mieć korzystny wpływ:

  • Ból brzucha: Bacillus coagulans MTCC 5856 i Unique IS2, Lactobacillus acidophilus NCFM.

  • Wzdęcia: Lactobacillus plantarum CCFM8610 i 299v, Bifidobacterium bifidum MIMBb75, VSL#3

  • Biegunki: Bacillus coagulans MTCC 5856 i Saccharomyces cerevisiae CNCM I-3856.

  • Zaparcia: Bifidobacterium lactis i Lactobacillus rhamnosus.


Nazwy handlowe:

  •  Bacillus coagulans MTCC 5856 np. SINGULARIS SUPERIOR PROBIOTIC IBS

  • Saccharomyces cerevisiae CNCM I-3856 np. Dicoflor Ibsium

  •  Bifidobacterium lactis. Np. Linex Forte

  • Lactobacillus plantarum 299v - Sanprobi IBS

  • VSL#3 - Vivomixx


! Warto pamiętać, że nie wszystkie probiotyki będą odpowiednie dla osób, u których występuje SIBO lub IMO – w takich przypadkach wymagane jest wcześniejsze leczenie nadmiaru bakterii w jelicie cienkim i prawdopodobnie najbezpieczniejszym probiotykiem będzie Saccharomyces cerevisiae / boulardii.


Wizyta u dietetyka klinicznego

Dawkowanie, czas trwania i skuteczność

Dawkowanie probiotyków w leczeniu IBS może różnić się w zależności od rodzaju szczepu, jednak zazwyczaj skuteczność wykazują dawki co najmniej 10 miliardów jednostek tworzących kolonie (CFU). W badaniach wskazuje się, że korzyści zdrowotne pojawiają się najczęściej po około 4 tygodniach regularnego stosowania probiotyków, a niektóre szczepy, takie jak Bacillus coagulans, mogą wymagać 8 tygodni, aby przynieść pełne korzyści.

Ciekawym aspektem jest skuteczność monoterapii probiotycznych. Wiele badań, w tym przeprowadzone przez Ringel-Kulka, sugeruje, że pojedyncze szczepy probiotyków mogą być tak samo skuteczne jak kombinacje. Dobór szczepu i jego połączeń powinien więc być indywidualnie dostosowany do potrzeb pacjenta.


Probiotyki wspierające zdrowie psychiczne a IBS

Objawy psychiczne, takie jak lęk i depresja, są częste u osób z IBS. Bakterie probiotyczne mogą wpływać na stan psychiczny poprzez oś jelitowo-mózgową. W badaniach stosowano m.in. Bifidobacterium longum R0175 i Bifidobacterium longum NCC3001, które poprawiają ogólny wynik w skali Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS) oraz redukują objawy depresji.


Czym jest zespół jelita drażliwego?

Zespół jelita drażliwego dotyka znaczną część populacji i często ma złożone przyczyny, obejmujące dysfunkcje w motoryce przewodu pokarmowego, zmiany w mikrobiocie jelitowej oraz zaburzenia w osi jelitowo-mózgowej. U pacjentów z IBS często występują także objawy ze strony zdrowia psychicznego, takie jak lęk i depresja, co dodatkowo komplikuje diagnozę i leczenie. Patofizjologia IBS wiąże się m.in. z dysfunkcją motoryki przewodu pokarmowego, zaburzeniami wchłaniania kwasów żółciowych, oraz z obniżoną różnorodnością mikrobioty jelitowej. Ponadto, wykazano, że IBS może być związany z przewlekłym stanem mikrozapalnym błony śluzowej jelit, co wpływa na funkcje jelit i zwiększa ich przepuszczalność.


Co to są probiotyki i jak działają?

Probiotyki to żywe mikroorganizmy, które podawane w odpowiednich ilościach wywierają korzystny wpływ na zdrowie. Ich główne mechanizmy działania obejmują:

  • Modulację mikrobioty jelitowej – probiotyki pomagają w odbudowie równowagi mikroflory jelitowej, co jest kluczowe dla prawidłowego funkcjonowania przewodu pokarmowego.

  • Poprawę funkcji bariery jelitowej – probiotyki wzmacniają barierę jelitową poprzez wspieranie wydzielania śluzu i poprawę integralności komórek nabłonka jelitowego.

  • Wzmacnianie osi jelitowo-mózgowej – badania pokazują, że probiotyki mogą wpływać na funkcje mózgu poprzez interakcje z osiami hormonalnymi i nerwowymi między jelitami a mózgiem.

Przyjmowanie probiotyków wymaga przestrzegania zaleceń producenta, zwłaszcza co do warunków przechowywania, aby zachować ich skuteczność. Nie zaleca się również popijania probiotyków gorącymi płynami, które mogą zredukować liczebność bakterii probiotycznych.


Podsumowanie

Zastosowanie probiotyków w leczeniu IBS może przynieść znaczącą poprawę jakości życia pacjentów, zwłaszcza gdy objawy obejmują ból brzucha, wzdęcia, biegunki czy zaparcia. Dla skutecznego leczenia ważne jest dopasowanie szczepu probiotycznego do indywidualnych objawów oraz regularność przyjmowania.

Probiotyki, przy prawidłowym stosowaniu, mogą być skutecznym wsparciem dla pacjentów z IBS. Rozważenie ich włączenia do planu terapeutycznego warto jednak omówić z lekarzem, aby dobrać odpowiednie szczepy i dawkowanie dla optymalnych korzyści.


Bibliografia:

  1. Zhang T, Zhang C, Zhang J, Sun F, Duan L. Efficacy of Probiotics for Irritable Bowel Syndrome: A Systematic Review and Network Meta-Analysis. Front Cell Infect Microbiol. 2022;12:859967. Published 2022 Apr 1. doi:10.3389/fcimb.2022.859967

  2. Simon E, Călinoiu LF, Mitrea L, Vodnar DC. Probiotics, Prebiotics, and Synbiotics: Implications and Beneficial Effects against Irritable Bowel Syndrome. Nutrients. 2021;13(6):2112. Published 2021 Jun 20. doi:10.3390/nu13062112

  3. Ford AC, Harris LA, Lacy BE, Quigley EMM, Moayyedi P. Systematic review with meta-analysis: the efficacy of prebiotics, probiotics, synbiotics and antibiotics in irritable bowel syndrome. Aliment Pharmacol Ther. 2018;48(10):1044-1060. doi:10.1111/apt.15001

  4. Chen M, Yuan L, Xie CR, et al. Probiotics for the management of irritable bowel syndrome: a systematic review and three-level meta-analysis. Int J Surg. 2023;109(11):3631-3647. Published 2023 Nov 1. doi:10.1097/JS9.0000000000000658

  5. Zhang WX, Shi LB, Zhou MS, Wu J, Shi HY. Efficacy of probiotics, prebiotics and synbiotics in irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis of randomized, double-blind, placebo-controlled trials. J Med Microbiol. 2023;72(9):10.1099/jmm.0.001758. doi:10.1099/jmm.0.001758

  6. Asha MZ, Khalil SFH. Efficacy and Safety of Probiotics, Prebiotics and Synbiotics in the Treatment of Irritable Bowel Syndrome: A systematic review and meta-analysis. Sultan Qaboos Univ Med J. 2020;20(1):e13-e24. doi:10.18295/squmj.2020.20.01.003

  7. Xie P, Luo M, Deng X, Fan J, Xiong L. Outcome-Specific Efficacy of Different Probiotic Strains and Mixtures in Irritable Bowel Syndrome: A Systematic Review and Network Meta-Analysis. Nutrients. 2023;15(17):3856. Published 2023 Sep 4. doi:10.3390/nu15173856



21 wyświetleń

コメント


bottom of page