Babka płesznik (psyllium husk) to roślina, która od wieków jest ceniona za swoje właściwości zdrowotne, a współczesna medycyna ziołowa wykorzystuje ją do łagodzenia objawów związanych z układem pokarmowym. W szczególności stosuje się ją w przypadku zaparć, biegunek oraz problemów z regularnym rytmem wypróżnień. Dzięki swoim właściwościom babka płesznik pomaga wspierać perystaltykę jelit, poprawia konsystencję stolca i wpływa na ogólną poprawę funkcjonowania przewodu pokarmowego. Sprawdźmy, jak dokładnie działa ten wyjątkowy suplement błonnika i jak można go wykorzystać w celu poprawy zdrowia jelit.
Obejrzyj nasz FILM na ten temat:
Co to jest babka płesznik?
Babka płesznik, znana także jako psyllium, to nazwa odnosząca się do kilku roślin z rodzaju Plantago. Najczęściej używa się nasion i łusek babki płesznik oraz babki jajowatej (Plantago ovata), które pochodzą z suszonych, dojrzałych nasion tych roślin. Babka płesznik jest źródłem błonnika rozpuszczalnego, który ma zdolność absorbowania wody i tworzenia żelu. Dzięki tej właściwości doskonale reguluje procesy trawienne, zwiększa objętość treści jelitowej, a także wspiera perystaltykę.
Jak działa błonnik w babce płesznik?
Błonnik zawarty w babce płesznik jest błonnikiem rozpuszczalnym, a jednocześnie umiarkowanie fermentującym. Oznacza to, że w jelicie grubym absorbuje wodę i pęcznieje, tworząc żel, który zmiękcza stolec i ułatwia jego przemieszczanie się w jelitach. Żelowa konsystencja błonnika nie tylko zmiękcza twardy stolec, ale również wiąże wodę przy biegunkach, co pomaga znormalizować rytm wypróżnień. Dzięki temu babka płesznik sprawdza się w dwóch skrajnych przypadkach: zarówno przy
zaparciach, jak i biegunkach.
Zastosowanie babki płesznik przy różnych dolegliwościach jelitowych
Zaparcia
Babka płesznik jest znana z efektywnego łagodzenia zaparć, ponieważ zwiększa ilość wody w stolcu, co czyni go bardziej miękkim i łatwiejszym do wydalenia. W badaniach wykazano, że regularne przyjmowanie babki płesznik (około 10 g dziennie) znacząco poprawia częstotliwość wypróżnień i zmniejsza ból brzucha u osób z przewlekłymi zaparciami. Dzięki swoim właściwościom śluzowatym po połączeniu z wodą może zwiększyć objętość nawet kilkukrotnie, wspomagając przesuwanie się treści w jelitach.
Biegunka
Choć może wydawać się paradoksem, babka płesznik znajduje również zastosowanie przy biegunkach. Tworzy bowiem żel, który zagęszcza luźne stolce i pozwala lepiej kontrolować ich konsystencję. Badania potwierdzają, że stosowanie babki płesznik w przewlekłych biegunkach czy przy zespole jelita drażliwego (IBS) zmniejsza częstotliwość biegunek oraz redukuje objawy takie jak nietrzymanie stolca.
Zespół jelita drażliwego (IBS)
IBS jest schorzeniem, które często łączy objawy zarówno zaparć, jak i biegunek, a także wzdęcia, ból brzucha i dyskomfort. W 2018 roku American College of Gastroenterology uznał babkę płesznik za najlepszy rodzaj błonnika do łagodzenia objawów IBS. Jest zalecana ze względu na łagodzenie objawów ogólnych IBS oraz zmniejszenie częstości i intensywności bólu brzucha.
Obniżanie poziomu cholesterolu
Babka płesznik przyczynia się do obniżenia poziomu cholesterolu LDL, dzięki czemu wspiera zdrowie układu sercowo-naczyniowego. W badaniach klinicznych stosowanie babki płesznik w dawkach od 6 do 15 g dziennie wykazywało pozytywny wpływ na poziom cholesterolu. Im większa lepkość błonnika, tym silniejszy jego wpływ na obniżenie LDL.
Wrzodziejące zapalenie jelita grubego (WZJG)
WZJG to przewlekłe zapalenie jelit, które może powodować przewlekły ból i krwawienie. Badania wykazały, że suplementacja babki płesznik przyczynia się do zwiększenia produkcji korzystnych kwasów tłuszczowych o krótkich łańcuchach (SCFA) w jelitach, co pomaga w łagodzeniu objawów zapalnych. W przypadku wrzodziejącego zapalenia jelita grubego suplementacja nasionami babki płesznik w dawce 10 g dwa razy dziennie może wspomagać utrzymanie remisji choroby, co czyni ją naturalną alternatywą dla farmakologicznych środków przeciwzapalnych.
Fermentujący a niefermentujący błonnik – dlaczego babka płesznik jest wyjątkowa?
Błonnik, który poddaje się fermentacji w jelitach, ma mniejsze działanie na zwiększenie objętości stolca i kontrolę wypróżnień niż błonnik niefermentujący. Babka płesznik fermentuje jedynie w umiarkowanym stopniu, dzięki czemu nie ulega rozkładowi w jelitach i zachowuje swoją strukturę. To pozwala jej na skuteczniejsze wiązanie wody i zwiększanie objętości stolca, co jest kluczowe dla regulacji wypróżnień.
Jak stosować babkę płesznik?
Dawkowanie babki płesznik zależy od celu, w jakim jest stosowana. Standardowa dawka to około 10 g dziennie, rozpuszczone w co najmniej 250 ml wody. Ważne jest, aby przyjmować babkę płesznik z dużą ilością płynów, co ułatwia jej działanie i pozwala na skuteczne tworzenie się żelu w jelitach. Zaleca się również stopniowe zwiększanie dawki, szczególnie u osób, które dopiero zaczynają suplementację. Zbyt szybkie wprowadzenie może wywołać uczucie dyskomfortu lub ból brzucha, zwłaszcza u osób z zaparciami.
Dla osób bez zaparć zaleca się zaczynanie od 3-4 g dziennie i stopniowe zwiększanie dawki co tydzień.
Korzyści płynące ze stosowania babki płesznik
Stosowanie babki płesznik to prosty sposób na poprawę zdrowia jelit. Przede wszystkim przynosi ulgę w zaparciach i biegunkach oraz poprawia regularność wypróżnień. Działa jako naturalny środek na obniżenie cholesterolu oraz wspiera utrzymanie remisji przy wrzodziejącym zapaleniu jelita grubego. Babka płesznik to także sposób na bardziej różnorodną mikrobiotę jelitową, która wpływa na ogólną kondycję organizmu. Dzięki prostocie stosowania i szerokiemu spektrum działania babka płesznik jest jednym z najbardziej wszechstronnych suplementów błonnika rozpuszczalnego.
Jak przygotować babkę płesznik?
Najprostszy sposób to połączenie babki płesznik z wodą. 1-2 łyżeczki (około 5-10 g) należy zalać 250 ml wody i wypić od razu, zanim błonnik zacznie tworzyć gęsty żel. Babka płesznik szybko żeluje, dlatego nie należy zwlekać z jej spożyciem, chyba że preferujemy konsystencję przypominającą kisiel. Warto zachować 2 h przerwy między babką płesznik, a przyjmowanymi lekami.
Podsumowując, babka płesznik to jeden z najskuteczniejszych i najbardziej uniwersalnych błonników rozpuszczalnych. Jej regularne stosowanie wspiera prawidłowe funkcjonowanie jelit i przynosi ulgę w wielu problemach zdrowotnych.
Bibliografia:
Moayyedi P, Quigley EM, Lacy BE, Lembo AJ, Saito YA, Schiller LR, Soffer EE, Spiegel BM, Ford AC. The effect of fiber supplementation on irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis. Am J Gastroenterol. 2014 Sep;109(9):1367-74. doi: 10.1038/ajg.2014.195
McRorie JW Jr, McKeown NM. Understanding the Physics of Functional Fibers in the Gastrointestinal Tract: An Evidence-Based Approach to Resolving Enduring Misconceptions about Insoluble and Soluble Fiber. J Acad Nutr Diet. 2017 Feb;117(2):251-264. doi: 10.1016/j.jand.2016.09.021
Singh B. Psyllium as therapeutic and drug delivery agent. Int J Pharm. 2007 Apr 4;334(1-2):1-14. doi: 10.1016/j.ijpharm.2007.01.028
Garg P. Inflammation in Irritable Bowel Syndrome (IBS): Role of Psyllium Fiber Supplementation in Decreasing Inflammation and Physiological Management of IBS. Turk J Gastroenterol. 2021 Jan;32(1):108-110. doi: 10.5152/tjg.2020.20229.
ChouinardLaura E.BASc, RD. 2011. The Role of Psyllium Fibre Supplementation: In Treating Irritable Bowel Syndrome. Canadian Journal of Dietetic Practice and Research. 72(1): e107-e114. https://doi.org/10.3148/72.1.2011.48
Moayyedi P, Andrews CN, MacQueen G, Korownyk C, Marsiglio M, Graff L, Kvern B, Lazarescu A, Liu L, Paterson WG, Sidani S, Vanner S. Canadian Association of Gastroenterology Clinical Practice Guideline for the Management of Irritable Bowel Syndrome (IBS). J Can Assoc Gastroenterol. 2019 Apr;2(1):6-29. doi: 10.1093/jcag/gwy071
Nagarajan N, Morden A, Bischof D, King EA, Kosztowski M, Wick EC, Stein EM. The role of fiber supplementation in the treatment of irritable bowel syndrome: a systematic review and meta-analysis. Eur J Gastroenterol Hepatol. 2015 Sep;27(9):1002-10. doi: 10.1097/MEG.0000000000000425
Radosław Jerzy Balwierz, Karol Jasiński, Marcin Osowski, Kamil Grela, Ewa Karpęcka-Gałka, Anna Kusakiewicz-Dawid, Urszula Skotnicka-Graca. 2021. Rola diety i metod leczenia żywieniowego w ograniczeniu dolegliwości zespołu jelita drażliwego. Farmacja Polska, ISSN 0014-8261. DOI 10.32383/farmpol/138856
McRorie, Johnson W. Jr PhD, FACG, AGAF, FACN; Gibb, Roger D. PhD; Sloan, Kyle J. PharmD; McKeown, Nicola M. PhD. Psyllium: The Gel-Forming Nonfermented Isolated Fiber That Delivers Multiple Fiber-Related Health Benefits. Nutrition Today 56(4):p 169-182, 7/8 2021. | DOI: 10.1097/NT.0000000000000489
Diego Currò (2022) Current evidence on the therapeutic use of fiber in irritable bowel syndrome, Expert Review of Gastroenterology & Hepatology, 16:5, 425-436, DOI: 10.1080/17474124.2021.1924057
Rao, Monica. (2014). Characterization of Psyllium (Plantago ovata) Polysaccharide and Its Uses. DOI: 10.1007/978-3-319-03751-6_49-1
Comments